Η χρήση των ηλεκτρονικών πηγών πληροφόρησης στις Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης

Abstract

Οι Ηλεκτρονικές Πηγές Πληροφόρησης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της συλλογής των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Η παρουσία τους στο χώρο αυτό συνέβαλε στην ταχύτερη τέλεση των βιβλιοθηκονομικών εργασιών, την άμεση παροχή πληροφοριών στο κοινό αλλά και την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών στις βιβλιοθήκες. Η είσοδος των Ηλεκτρονικών Πηγών Πληροφόρησης στις ελληνικές ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες καθυστέρησε σε σχέση με το εξωτερικό, λόγω μιας σειράς προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι βιβλιοθήκες όπως π.χ. έλλειψη οικονομικών πόρων, εξειδικευμένου προσωπικού και πολιτικής βούλησης από τα ιδρύματα. Καθοριστικό παράγοντα στον εκσυγχρονισμό των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών αποτέλεσε το πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ, καθώς δημιούργησε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και εφαρμογή των ηλεκτρονικών πηγών. Η εισήγηση αυτή παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη στους βιβλιοθηκονόμους των τριών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της Θεσσαλονίκης. Σκοπός της έρευνας ήταν να συγκεντρώσει στοιχεία γύρω από τη χρήση των Ηλεκτρονικών Πηγών από τους βιβλιοθηκονόμους, την εκπαίδευσή τους στις πηγές αυτές και την επίδραση τόσο της χρήσης όσο και της εκπαίδευσης στη βιβλιοθηκονομική εργασία. Ειδικότερα, εξετάστηκαν οι δυνατότητες πρόσβασης στις Ηλεκτρονικές Πηγές Πληροφόρησης που παρείχαν οι βιβλιοθήκες τόσο στο προσωπικό όσο και στο κοινό, αλλά και η συχνότητα χρήσης της εκάστοτε ηλεκτρονικής πηγής από τους βιβλιοθηκονόμους. Επίσης, διερευνήθηκε η εκπαίδευση που είχαν λάβει οι εργαζόμενοι στις ηλεκτρονικές πηγές, η ανάγκη τους για περαιτέρω εκπαίδευση, αλλά και η ύπαρξη και το είδος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που προσφέρονταν στους χρήστες των βιβλιοθηκών αυτών. Για την επίτευξη του στόχου της έρευνας επιλέχθηκε η μέθοδος του ερωτηματολογίου, το οποίο διανεμήθηκε σε 163 βιβλιοθηκονόμους. 78.5% βιβλιοθηκονόμοι ανταποκρίθηκαν στην έρευνα. Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι οι βιβλιοθηκονόμοι χρησιμοποιούν ένα μεγάλο αριθμό ηλεκτρονικών πηγών από τις οποίες ο Ηλεκτρονικός Κατάλογος (OPAC) και το Διαδίκτυο χρησιμοποιούνταν περισσότερο, ενώ τα Ηλεκτρονικά Περιοδικά και τα Multimedia/CD-ROMs είχαν τη μικρότερη χρήση. Όσον αφορά στην εκπαίδευση, οι πηγές στις οποίες είχε εκπαιδευτεί η πλειοψηφία των βιβλιοθηκονόμων ήταν ο Ηλεκτρονικός Κατάλογος και ο Παγκόσμιος Ιστός. Η παρούσα εισήγηση αναπτύσσει και σχολιάζει κριτικά τα αποτελέσματα της έρευνας καθώς και επιχειρεί μια συγκριτική εξέταση της χρήσης των ηλεκτρονικών πηγών σε σχέση με την εκπαίδευσης των βιβλιοθηκονόμων στις πηγές αυτές.

The electronic information resources are an indispensable part of the academic libraries. Their implementation resulted in improved library services and in faster and more efficient provision of quality information and services. Greek academic libraries started to implement electronic services later than other developed countries, due to a variety of problems such as lack of money, staff and institution’s policy towards the libraries. The situation changed rapidly when libraries participated in the Second Community Support Framework Programme [ΕΠΕΑΕΚ]. This paper presents the results of a survey carried out in the three academic institutions of Thessaloniki. Aimed to investigate the use of electronic information resources from librarians, the impact on their working environment and their education on these resources. Amongst other things it examined the availability of electronic resources to staff and users and the patterns of use. Additionally, the survey investigated the librarians training on the use of electronic information resources, their future training needs and the availability of training programmes to library users. From 163 librarians, 78.5% participated in this research. The results indicated that librarians used a variety of electronic services, with the OPAC and the Internet being their first choice, while electronic journals and Multimedia/CD-ROMs were at the end of their list of preference. Furthermore, it seemed that the majority of librarians received training on the use of the OPAC and the WWW.