Συνδεδεμένα (ανοικτά) δεδομένα: ανάπτυξη εφαρμογής εντοπισμού ερευνητικών συσχετίσεων στον τομέα της πληροφορικής

Abstract

Ένας από τους πρωταρχικούς λόγους δημιουργίας του Διαδικτύου ήταν ο διαμοιρασμός πληροφορίας μεταξύ απομακρυσμένων συστημάτων. Ο Παγκόσμιος Ιστός, όπως τον γνωρίζουμε έως σήμερα, έχει δομηθεί σε πρωτόκολλα και τεχνολογίες Διαδικτύου, όπως το πρωτόκολλο HTTP που προδιαγράφει την επικοινωνία μεταξύ κατανεμημένων συστημάτων. Βασική μονάδα του Παγκόσμιου Ιστού θεωρείται η ιστοσελίδα, η οποία κατά κύριο λόγο προορίζεται για ανάγνωση και επεξεργασία από τους χρήστες. Υπ’ αυτή την έννοια, ο Παγκόσμιος Ιστός είναι απλώς ένα δίκτυο εγγράφων το οποίο δημιουργείται από τους συνδέσμους που ενώνουν τα έγγραφα-ιστοσελίδες μεταξύ τους. Για την αναζήτηση και εύρεση συγκεκριμένης πληροφορίας ο χρήστης πρέπει να πλοηγηθεί από έγγραφο σε έγγραφο ακολουθώντας τους συνδέσμους, να εξαγάγει από τα έγγραφα τα απαραίτητα δεδομένα και να τα συνδυάσει χειροκίνητα με δεδομένα από άλλα έγγραφα. Ο τρόπος λειτουργίας του Παγκόσμιου Ιστού θέτει όρια στην αξιοποίηση του δυναμικού και των ευκαιριών που προσφέρει ο τεράστιος ανεπεξέργαστος όγκος δεδομένων που είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο. Αυτός είναι και ο λόγος που ο εμπνευστής του Παγκόσμιου Ιστού, Tim Berners-Lee, προωθεί εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία (Berners-Lee, Hendler & Lassila, 2001) την ιδέα ενός ιστού δεδομένων ή Σημασιολογικού Ιστού (Semantic Web), όπου πλέον το έγγραφο παύει να συνιστά τη βασική μονάδα. Στο Σημασιολογικό Ιστό το έγγραφο αντικαθίσταται από την έννοια ή οντότητα, που μπορούν να περιγραφούν με δομημένο τρόπο και να συνδεθούν με άλλες οντότητες, συγκροτώντας με αυτόν τον τρόπο ένα γιγάντιο παγκόσμιο δίκτυο ή γράφο εννοιών και δεδομένων. Δηλαδή, ο Σημασιολογικός Ιστός θεμελιώνεται στις ίδιες τεχνολογίες και πρωτόκολλα που χρησιμοποιεί και ο Παγκόσμιος Ιστός, και επιπρόσθετα, μέσω νέων προτύπων επιτρέπει την περιγραφή και διαχείριση δεδομένων που δομούνται σε μορφή γράφου. Στην πορεία υλοποίησης του οράματος του Σημασιολογικού Ιστού εμφανίστηκε το κίνημα των Συνδεδεμένων Δεδομένων (Linked Data) (Heath & Bizer, 2011), το οποίο απέκτησε αρκετή φήμη, τόση ώστε πλέον θεωρείται συνώνυμο του οράματος για μετάβαση σε ένα γνήσιο Σημασιολογικό Ιστό.